حسابرسی مالیاتی چیست؟ مطالعه و بررسی صحت اسناد مالی یک شرکت و همچنین بررسی چگونگی رعایت قوانین و مقررات را حسابداری مالیاتی می گویند. عدم شفافیت حساب ها می تواند منجر به جریمه های سنگین برای یک شرکت شود، بنابراین حسابرسی مالیاتی یکی از مهمترین وظایف مدیران می باشد.

مساله پرداخت مالیات به ویژه برای صاحبان کسب و کار و مدیران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تعریف حسابرسی مالیاتی یک شرکت باید بگوییم که در واقع این فرایند سبب مشخص شدن عوارض بر درآمد شرکت می شود. به طوری که این عوارض را محاسبه و شیوه پرداخت آنها را مشخص می کند. مساله مهم در رابطه با حسابرسی مالی، زمان انجام آن است و باید در بازه زمانی مشخصی صورت گیرد. کتاب های مختلفی درباره حسابداری مالیاتی به تالیف در آمده است از جمله کتاب حسابداری مالیاتی نوشته محمد علی بیگ پور.

موارد بررسی شده در حسابرسی مالیاتی

همانطور که اشاره شد در حسابرسی مالیاتی اسناد مالی یک شرکت و نحوه رعایت قوانین و مقررات بررسی می شود. در حسابرسی مالی تنها در مورد صورتهای مالی اظهارنظر می شود و به طور کلی بر طبق استاندارد های حسابداری و حسابرسی، حسابرسی مالی انجام می شود. اما در حسابرسی مالیاتی علاوه بر استفاده از استاندارهای حسابرسی و حسابداری از مقررات و بخش نامه های مرتبط با آن نیز بهره می گیرند. بنابراین حسابرسی مالی و مالیاتی باهم متفاوت هستند. در ادامه به موارد بررسی شده در حسابرسی مالیاتی می پردازیم:

• تعیین میزان درآمد شرکت
• تعیین میزان هزینه های شرکت
• بررسی دفاتر و صورتهای مالی
• لیست کاملی از واردات و صادرات
• لیست کامل گردش اولیه و کالا
• بررسی قیمت تمام شده کالا
• مطالعه روی دارایی های ثابت
• تخمین خسارت های شعبه ها
• انجام تعدیلات سنواتی
• امکان معاملات با شخص ثالث
• بررسی مالیات تکمیلی
• بررسی حقوق و دستمزد ها

یک حسابرس در حسابداری مالیاتی علاوه بر استاندارهای حسابداری و حسابرسی در مورد درآمدهایی که مشمول مالیات می شوند نیز بحث و اظهار نظر می کند. همچنین مواردی مانند رعایت قوانین و مقررات را نیز مورد بررسی قرار می دهد. اما روش انجام حسابرسی مالیاتی چگونه است؟ انجام حسابرسی مالیاتی در یک شرکت توسط حسابرس و در چند مرحله انجام می شود. در ادامه مراحل انجام حسابرسی مالیاتی را شرح خواهیم داد:

• در ابتدا باید امکان انجام امور حسابرسی به وسیله بررسی دفترهای روزانه شرکت و دفتر کل و دفتر دارایی وجود داشته باشد. کارشناسان مربوطه تشخیص خواهد داد که آیا امکان انجام این کار وجود دارد یا نه.
• تعداد نیروها و مدت زمان لازم برای انجام حسابرسی مالیاتی در مرحله بعد با توجه به حجم مبادلات شرکت و مقدار حساب ها تعیین می شود. در این مرحله انجام امور حسابرسی مالیاتی آغاز می شود.
• ثبت نتیجه بررسی های انجام شده روی دفاتر قانونی مانند دفتر روزنامه، دفتر کل و دارایی در کاربرگ مخصوص حسابرسی مالیاتی .
• بررسی معتبر و مستند بودن موارد ثبت شده در دفترها .
• ابلاغ نتیجه بررسی ها به مدیر شرکت و تعیین نحوه حسابرسی مالیاتی توسط وی.
• انجام تجزیه و تحلیل های لازم جهت بعد از تعیین روش انجام فرایند .
• ثبت گزارش های مربوط به حسابرسی مالیاتی.
• ثبت تمامی ساعت های انجام حسابرسی مالیاتی به علاوه ی هزینه های ایاب و ذهاب و جمع بندی آنها.

مدارک لازم جهت انجام حسابرسی مالیاتی

برای انجام حسابرسی مالیاتی قبل از شروع کار مدارکی باید در اختیار حسابرس قرار گیرد. سازمان موظف است تمامی مدارک مورد نیاز را در اختیار حسابرس برای بررسی دقیق امور مالیاتی قرار دهد:

• لیست کامل دفاتر قانونی حسابداری
• نسخه کاملی از صورت های سود و زیان شرکت، ترازنامه شرکت و اظهار نامه ها
• لیست کامل امور مربوط واردات و صادرات
• فهرستی از تمامی معاملات شرکت شامل مهاملات مشارکتی و یا مضاربه ای
• لیست قراردادهای خرید و اجاره
• تمامی اسناد حسابرسی که برای اداره مالیات فرستاده شده است.
• تمامی اسناد حقوق و دستمزد
• لیست معافیت های مالیاتی شرکت به همراه مالیات های تکلیفی

دستورالعمل های مورد نیاز حسابرسان توسط سازمان امور مالیاتی کشور در اختیار حسابرسان قرار داده شده است. این دستورالعمل ها در وب سایت این سازمان قابل دسترسی می باشند. همچنین تمامی بخش نامه های مربوط به امور مالیاتی در این وب سایت قرار داده می شود. این بخش نامه ها در بخش بخشنامه های امور مالیاتی وب سایت سازمان امور مالیاتی کشور قابل دسترسی می باشند. در این وب سایت بخش نامه های دستور کار حسابرسی در اختیار حسابرسان قرار می گیرد، با مطالعه این بخش نامه ها می توان در انجام امور مالیاتی و حسابرسی مالیاتی شرکت دقت بیشتری داشته باشیم.

• در آمدهای مشمول مالیات
• تعیین زمان پرداخت درآمد های مشمول مالیات

مزیت های حسابرسی مالیاتی

حسابرسی مالیاتی یک ضرورت قانونی محسوب می شود. به این معنی که عدم انجام آن توسط یک شرکت غیر قانونی محسوب می شود. در کسب و کار های بزرگ ، حسابرسی مالیاتی حتما باید به دقت و توسط متخصص و کارشناسان مربوطه انجام شود. اما در مورد کسب و کارهای کوچک فقط می توان با کمک گرفتن از افراد متخصص امور مالیاتی خود را انجام داد. انجام حسابرسی مالیاتی برای شرکت دارای حسن ها و مزایای فراوانی می باشد:

• جمع آوری اطلاعات و داده های معتبر از شرکت حسابداری
• تعیین کیفیت حسابداری مالی در کسب و کار مورد نظر
• پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از دیرکرد پرداخت مالیات در شرکت
• بررسی وضعیت شرکت برای استفاده از تخفیف ها و معافیت های مالیاتی
• ثبت گزارش های مربوط به حسابرسی مالیاتی
• تعیین میزان درآمد شرکت
• تخمین خسارت های شعبه ها و نمایندگی های شرکت

بنابراین با توجه به مزایای حسابرسی مالیاتی دقت در انجام آن می تواند موجب رشد و پیشرفت شرکت شود. در صورتی که دارای کسب و کار کوچکی هستید و قصد رسیدگی به امور مالی آن را دارید می توانید از جزوه های مربوط به حسابرسی مالیاتی به صورت الکترونیکی در وب سایت های دانشگاه های مختلف دسترسی داشته باشید. با مطالعه این جزوات امکان تکمیل اظهارنامه مالیاتی فراهم می شود. در صورتی که دارای کسب و کار کوچک هستید مشورت با افراد متخصص را به شما توصیه می کنیم. اما در کسب و کار های بزرگ نیاز به استفاده از حسابرسان و متخصصان برای انجام امور حسابداری می باشد.